Diyarbakır-Ergani ilçesi yakınlarındadır (M.Ö. 7250-6750).Anadolu'da kurulan en eski köylerden biridir. Bu ilk çiftçiler buğday ekip, onu öğütmüşler, tarımın yam sıra hayvancılıkla uğraşmışlardır. Çayönü'ndeki evler taş temelli, kerpiç duvarlı, dörtgen plânlı ve ayrık düzendedir Ele geçen günlük eşyalar arasında boynuzdan orak sapları, kemik bilezikler, öğütme taşları, baltacıklar; bakırdan biz, tel ve iğne yer almaktadır. Ayrıca kilden ev ve hayvan figürleri ile bir kadın heykelciği de bulunanlar arasındadır Alıntı
