Boşlukta yer kaplayankütlesi ve hacmi olan her şey madde dir. Madde dünya üzerinde daima bu üç fiziksel hâlde bulunur KATI – SIVI – GAZ Katılar: Katılar belirli şekil ve hacme sahiptir.Örnek : tebeşirkalemtahta... Sıvılar:Sıvılar belirli hacme sahip olmalarına karşın belirli şekilleri yoktur. Bulundukları kabın şeklini alırlar.Örnek Su cıvaalkolyağ... Gazlar:Gazlar ise bunların tam aksine ne belirti hacme ne de belirli şekle sahiptir. Gazlar bulundukları kabın hacmini alırlar.Örnek : Hidrojenoksijenazot gazları Öz Kütle:Birim hacimdeki madde miktarıdır. (d) ile gösterilir. Öz kütle(yoğunluk)=kütle / hacim d = m dir m=kütle(gram olacak ) V=hacim(cm³ olacak)dirV ► Fiziksel değişme: Maddelerin şeklindeboyutundagörünümünde veya halinde meydana gelen değişmelerdir.Fiziksel değişmeler maddenin özünü değiştirmez.buzun erimesielektrik tellerinin yazın genleşmesicamın parçalanmasıyağmurun oluşması. ► Kimyasal değişme: Maddenin yapısını ve özelliklerini değiştiren değişmelere denir.Sütün ekşimesikağıdın yanmasıdemirin paslanmasıelmanın çürümesisuyun bileşenlerine ayrılmasıyoğurdun oluşması. Birden fazla maddenin kimyasal özelliklerini kaybetmeden bir araya getirilmesiyle oluşturulan madde topluluğuna karışımdenir ►Karışımların özellikleri 1) Karışımı oluşturan maddeler kendi özelliklerini kaybetmezler.(Tuz-şeker) 2) Karışımı oluşturan maddelerin miktarları arasında belirli bir oran yoktur.İstenildiği oranda karıştırılabilirler.(1 bardak su 1 kaşık şeker istersek 2 kaşık şeker ) 3) Karışımların erime ve kaynama noktaları sabit değildir.( Az tuzlu su çok tuzlu sudan daha çabuk kaynar) 4) Karışımların belirli bir kimyasal formülleri yoktur.( Kum-demir tozu ) 5) Karışımlar fiziksel yollarla oluşur ve bileşenlerine fiziksel yollarla ayrılırlar.(1 bardak su ile 1 bardak yağı aynı kaba dökersek karışım olur) Karışımlar homojen ve heterojen olmak üzere ikiye ayrılırlar. ► Homojen karışımlar:Her tarafında aynı özelliği gösterentek bir madde gibi davranan karışımlara denir.Homojen karışımlara genel olarak çözeltilerde denir. Tuzlu suhavakolonya24 ayar altın örnektir.Metallerin eritilip karıştırılmasıyla oluşan homojen karışımlara ise alaşım denir. Bakır+çinko= pirinç Kurşun+kalay= lehim Bakır+kalay=tunç Altın+bakır=bilezik alaşımı Krom+nikel+karbon+demir=çelik Bir çözeltide çözünen(tuz gibi) ve çözücü(su gibi)olmak üzere iki madde vardır. Örneğin; şekerli suda şeker çözünensu çözücüdür. Bir çözeltide çözücü fazla çözen az ise buna seyreltik çözeltiçözücü az çözünen fazla ise buna da derişik çözelti denir. ► Heterojen karışımlar:Her yerinde aynı özellikleri göstermeyen karışımlara denir. Heterojen karışımlar süspansiyon ve emülsiyon olarak iki özel durumu vardır: Süspansiyon (katı-sıvı karışımı) :su-kumsu-tebeşir tozu Emülsiyon(sıvı-sıvı karışımı) :su-zeytin yağısu-benzin karışımısüt içindeki yağ damlacıkları da birer emülsiyondur. Karışımların Ayırma Yöntemleri 1.Süzme: Katı-sıvı karışımların ayrılması için kullanılır.Kum ve suçaysüt ... 2.Mıknatıslanma: Mıknatıstan etkilenen maddeyi etkilenmeyenden ayrılması için kullanılır.Demir tozu talaş gibi. 3.Öz kütle(yoğunluk ): Katı-sıvısıvı-sıvı karışımların ayrılması için kullanılır. Zeytinyağı susu-saman gibi. 4.Çözünürlük:Çözünürlükleri farklı katı maddelerin sıvı içinde ayrılması için kullanılır.Naftalin ve tuz suya atılırsa... 5.Buharlaştırma: Çözünmüş katısıvı karışımların ayrılması için kullanılır.Şeker-su... 6.Damıtma: Kaynama noktaları faklı sıvıları birbirinden ayırmak için kullanılır.Saf su elde etmedepetrol ürünleri üretimindealkol ve bitkisel yağ üretiminde kullanılan bir yöntemdir.Ham petrol damıtılarak benzinmazotgaz yağı asfaltfuel-oil elde edilir. 7.Eleme: Büyüklükleri farklı katı maddelerin ayrılmasında kullanılır.kumu çakıldan ayırmada kullanılır. Saf maddelerbileşikler ve elementler diye ikiye ayrılır. Tek cins atomdan yapılmış maddeye elementdenir. Elementler kendisinden başka maddeye ayrılmazlar. Maddenin tüm özelliklerini gösteren en küçük parça atom dur. Bileşikler: Farklı cins atomların birleşerek oluşturdukları yeni maddeye bileşik madde denir.Örneğin: 2Hidrojen + Oksijen = Su reaksiyonuna göre iki element birleşmiş bir bileşik madde (su) oluşmuştur. Bileşiklerin bütün özelliğini taşıyan en küçük parçasına molekül denir. Element molekülü(O2H2N2 gibi) ve bileşik molekülü(H2ONH3 gibi)diye ikiye ayrılır. Bileşiklerin özellikleri: 1)Bileşiğin özelliğikendisini oluşturan elementlerin özelliklerine benzemez. Fe + S FeS Demir Kükürt Demir sülfür Mıknatıs çeker Su içinde yüzer Mıknatıs çekmezsu içinde yüzmez 2)Bileşiği oluşturan maddelerin kütleleri arasında belirli bir sabit oran vardır. Ca + 1/2 O2 Cao 40 g 16 g 56 g Ca/O =40/16=5/2 dir. 3)Belirli bir erimekaynama noktaları ve öz kütleleri vardır. 4)Bileşikkendisini oluşturan elementlerin sembolleriyle gösterilir. Bileşiğin formülü elementlerin sayısını ve cinsini belirler. 5)Bileşikler kimyasal yollarla bileşenlerine ayrılabilirler.
