Re'sen Terk Vergi Usul Kanununun 160 ıncı maddesine 4369 sayılı Kanunla eklenen fıkra hükmü, işini tamamen terk eden ve vergiye tabi bir faaliyeti tespit edilemeyen mükellefler hakkında, sadece işi bırakma keyfiyetinin vergi dairesine bildirilmemiş olması nedeniyle gereksiz tarhiyatlar yapılmasının ve ihtilaflar yaratılmasının ortaya çıkardığı sakıncaları gidermek amacına yönelik olarak düzenlenmiş olup, belirli şartları taşıyan mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının vergi dairelerince re'sen terkin edilebilmesi olanağını getirmiştir. 1. İşi Bırakmanın Tespit Edilmesi: Vergi Usul Kanununun 160 ıncı maddesine 4369 sayılı Kanun ile eklenen fıkra hükmü uyarınca, işi bırakma bildiriminde bulunmayan bir mükellefin işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilememesi halinde, mükellef işi bırakmış sayılabilecek ve mükellefiyet kaydı vergi dairesince terkin edilebilecektir. Söz konusu düzenleme, Kanunun yayım tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Buna göre, 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı 29.07.1998 tarihinden önceki ve sonraki dönemlerde gayri faal olan mükelleflerden aşağıda belirtilen şartları taşıyanların mükellefiyet kayıtlarının vergi dairelerince re'sen silinmesi uygun görülmüştür. 1. 29.07.1998 Tarihinden Önce İşini Terk Ettiği Tespit Edilen Mükellefler Hakkında Yapılacak İşlemler: Vergi daireleri, 29.07.1998 tarihinden önce işini terk eden, ancak işi bırakma keyfiyetini vergi dairesine bildirmeyen mükelleflerin tarh dosyalarını tarayarak, uzun süreden beri beyanname vermeyen ve faaliyette bulunduğuna dair herhangi bir belirti bulunmayan mükellefleri tespit edeceklerdir. Bu belirleme yapıldıktan sonra; gerçek kişi mükelleflerin işyeri ve ikametgah adreslerinde, tüzel kişi mükelleflerin ise işyeri adresleri ile kanuni temsilcilerinin ikametgah adreslerinde, gerekli yoklama işlemleri yapılarak, ilgililerin işlerini ne zaman terk ettikleri, işyerinin yoklama tarihindeki durumu, işyerinde başkaları faaliyet gösteriyorsa hangi tarihten itibaren orada faaliyet gösterdikleri, mükellefin mesleği ile ilgili teşekkül, birlik veya oda kayıtlarında yer alan bilgiler ile işyeri ve ikametgah adreslerinin bulunduğu yer muhtarlık kayıtları araştırılarak adres değişikliği yapılıp yapılmadığı hususları tespit edilecektir. Yapılacak araştırma ve yoklamalar sonucunda, işini terk ettiği tespit edilen, bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtları vergi dairesi müdürünün onayı ile terkin edilecektir. Halen gayri faal olan bu mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının terkininde, işi bırakma tarihinin kanaat getirici vesikalarla tevsik edilebildiği hallerde bu tarih, diğer hallerde 29.07.1998 tarihi esas alınacaktır. Bu şekilde mükellefiyet kayıtları terkin edilen mükelleflerin, mükellefiyetlerinin kaldırıldığı tarihten sonraki dönemlere ilişkin olup, takdir komisyonuna sevk edilen dosyaları takdir komisyonundan çekilecek, takdir komisyonunca karara bağlananlar ise Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümlerine göre işlemden kaldırılacaktır. 2 . 29.07.1998 Tarihinden Sonra İşini Terk Ettiği Tespit Edilen Mükellefler Hakkında Yapılacak İşlemler: 29.07.1998 tarihinden sonraki dönemlerde işini terk eden, ancak işi terk keyfiyetini vergi dairesine bildirmeyen ve dosyasında işine devam ettiğine dair herhangi bir bilgi bulunmayan mükelleflerin mükellefiyet kayıtları vergi dairelerince aşağıdaki araştırmalar yapıldıktan sonra silinecektir. 1.Ticari, zirai veya mesleki kazanç sahibi gerçek kişiler ve ortaklıklar ile tüzel kişi mükelleflerden birbirini izleyen iki döneme ait katma değer vergisi beyannamesini vermeyenlerin işyeri ve ikametgah adreslerinde, ayrıca tüzel kişi mükelleflerin kanuni temsilcilerinin ikametgah adreslerinde, katma değer vergisi beyannamesi verilmeyen son dönemi izleyen ay içerisinde gerekli yoklama işlemleri yapılarak, ilgililerin işlerini ne zaman terk ettikleri, işyerinin yoklama tarihindeki durumu, işyerinde başkaları faaliyet gösteriyorsa hangi tarihten itibaren orada faaliyet gösterdikleri, mükellefin mesleği ile ilgili teşekkül, birlik veya oda kayıtlarında yer alan bilgiler ile işyeri ve ikametgah adreslerinin bulunduğu yer muhtarlık kayıtları araştırılarak adres değişikliği yapılıp yapılmadığı hususları tespit edilecektir. 2.Yukarda, belirtilen araştırma ve yoklamaların tamamlanmasını takip eden 30 gün içinde mükellefin bilinen adreslerinde, dosyadan sorumlu servis şefinin de katıldığı ikinci bir yoklama yapılarak ilginin bilinen adreslerinde bulunamadığını teyit eden bir tutanak tanzim edilecektir. Yapılacak araştırma ve yoklamalar sonucunda, işini terk ettiği tespit edilen, bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtları, ilgili müdür yardımcısının önerisi ve vergi dairesi müdürünün onayı ile terkin edilecektir. 3.Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iratlar nedeniyle mükellefiyet kaydı yapılan mükelleflerden yıllık gelir vergisi beyannamesini süresi içinde vermeyenlerin beyanname verme süresini izleyen 3 ay içerisinde bilinen adreslerinde gerekli yoklama işlemleri yapılarak, beyanname vermeme nedenleri tespit edilecektir. Bu mükelleflerin, ilgili vergilendirme döneminde kazanç ve irat elde etmemiş olmaları veya elde ettikleri kazanç ve iratların istisna sınırları içerisinde kalmış olması nedeniyle beyanname vermemiş bulunmaları halinde, bu durum dosyalarına işaret edilmekle yetinilecek; kazanç ve iradın elde edildiği kaynağın elden çıkarılmış olduğunun tespiti halinde ise mükellefiyet kayıtları yukarıda belirtilen usule uygun olarak terkin edilecektir. 4.Vergi inceleme elemanlarınca yapılan inceleme, araştırma ve yoklamalar sonucunda, işini terk ettiği tespit edilen, bilinen adreslerinde bulunamayan ve başka bir adreste faaliyete devam ettiğine dair bilgi edinilemeyen mükelleflerin mükellefiyet kayıtları, vergi inceleme elemanının bu hususları içeren raporuna istinaden terkin edilecektir. 2.Mükellefiyet Kaydının Terkin Edileceği Tarihin Belirlenmesi: Genelgenin 2 nci bölümünde belirtilen şekilde mükellefiyet kayıtları terkin edilen mükelleflerden; o İşini terk ettiği tarih, Devlet veya Devlet güvencesinde tutulan kayıt ve siciller veya diğer kanaat getirici vesikalarla tevsik edilebilenlerin mükellefiyet kayıtları, bu olayın meydana geldiği tarihten itibaren, o Ticari, zirai ve mesleki kazanç sahipleri ile kurumlar vergisi mükelleflerinden işini terk ettiği tarih kanaat getirici vesikalarla tespit edilemeyenlerin mükellefiyet kayıtları, ilk yoklamanın yapıldığı tarihten itibaren, o Gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı, ücret ve diğer kazanç ve iratlar nedeniyle mükellefiyet kaydı yapılanlardan, kazanç ve iradın elde edildiği kaynağı elden çıkarmış bulunanların mükellefiyet kayıtları, bu olayın meydana geldiği tarihi izleyen yılın başından itibaren, terkin edilecektir. 3.Takdire Sevk İşlemleri: Mükellefiyet kayıtları bu şekilde terkin edilen mükellefler hakkında mükellefiyetin terkin edildiği tarihten sonraki dönemlere ilişkin takdire sevk işlemi yapılmayacak, beyanname vermeme nedeniyle taktir komisyonuna sevk edilen dosyalarının bulunması halinde bu dosyalar takdir komisyonundan çekilecektir. Mükellefiyetin silindiği tarihten sonraki dönemlere ilişkin olarak takdir komisyonunca karara bağlanan dosyalar ise Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümlerine göre işlemden kaldırılacaktır. 4.Takip İşlemleri: Bu Genelge uyarınca mükellefiyet kaydı terkin edilen mükelleflerin mükellefiyet kayıtlarının terkin edildiği tarihten önceki dönemlere ait borçlarıyla ilgili takip işlemlerine devam edilecektir. 5.Mükellefiyet Kayıtları Terkin Edilen Mükelleflerden Faaliyetine Devam Ettiği Tespit Edilenler Hakkında Yapılacak İşlemler: Bu Genelgede yer alan esaslara uygun olarak mükellefiyet kaydı terkin edilen mükelleflerden, faaliyetine başka bir adreste devam ettikleri veya yeniden faaliyete geçtikleri ya da tasfiyeye tabi tutuldukları öğrenilenlerin mükellefiyet kaydı, yeniden ihdas edilecektir. Söz konusu mükelleflerden, faaliyetlerine başka bir adreste devam ettiği tespit edilenler ile tasfiyeye girdikleri öğrenilenlerin mükellefiyet kaydı, mükellefiyetin terkin edildiği tarihten itibaren; yeniden faaliyete geçtikleri belirlenenlerin mükellefiyet kaydı, yeniden faaliyete geçtikleri tarihten itibaren yapılacak ve mükellefiyetin yeniden ihdas edildiği tarihten sonraki dönemlere ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesi sağlanacaktır. 6.Mükellefiyet Kaydı Terkin Edilen Mükelleflere İlişkin Bilgi Formu: Mükellefiyet kayıtları terkin edilen gerçek ve tüzel kişi mükellefler hakkında, karakter okuma (ICR) teknolojisine uygun olarak hazırlanan ve basımı yapılmakta olan "KAYITLARI SİLİNEN MÜKELLEFLERE İLİŞKİN BİLGİ FORMU" kullanılacaktır. Mükellefiyet kaydı terkin edilen her bir mükellef ve ortaklık için düzenlenecek olan bu formlarda, mükellefe veya ortaklığa ait sicil bilgileri ile bunlar tarafından bastırılan ve iptal ettirilmeyen belgelerin türü, seri ve sıra numaralarıyla belge basımına ilişkin diğer bilgilere yer verilmiştir. Bu form dosyadan sorumlu memur tarafından iki örnek olarak düzenlenecek ve vergi dairesi müdürü tarafından onaylanarak bir örneği izleyen ayın sonuna kadar "Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü, Vergi istihbarat Şubesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvarı No. 82 06570 Maltepe-ANKARA" adresine Posta aracılığıyla ve adreste teslim şartıyla gönderilecek; diğer örneği ise dosyasında saklanacaktır. Maliye Bakanı
